Khác biệt giữa hai loại xét nghiệm nCoV

Xét nghiệm huyết thanh được tiến hành dựa trên mẫu máu của bệnh nhân. Ảnh: Live Science.

Nếu xuất hiện những triệu chứng như sốt, ho, khó thở, bạn kiên cố sẽ được xét nghiệm nCoV. Tùy theo mỗi nước, viên chức y tế có thể sử dụng tăm bông dài để lấy dịch nhầy ở cổ họng bạn và đem đi phân tích hoặc lấy mẫu máu để xét nghiệm huyết thanh. Những gì xảy ra tiếp theo với hai mẫu bệnh phẩm rất khác nhau. Bông ngoáy họng hiệp để thẩm tra phản ứng tổng hợp chuỗi polymerase (PCR) trong khi mẫu máu sẽ được coi xét để tìm kháng thể chuyên biệt cho Covid-19.

Cả hai xét nghiệm đều chỉ mất vài giờ để tiến hành, tức là thầy thuốc có thể thu được kết quả trong vòng một ngày, theo tấn sĩ Amesh Adalja, chuyên gia về bệnh lây truyền kiêm học giả ở Trung tâm An ninh Y tế Johns Hopkins ở Baltimore. Tuy nhiên, sau khi ra đời dạng rà soát nhanh của xét nghiệm PCR và xét nghiệm kháng thể, kết quả có thể sẵn sàng trong chưa đầy một giờ. Adalja cho biết xét nghiệm PCR nhanh cho nCoV đã có ở Mỹ nhưng chưa được phổ quát rộng rãi.

Xét nghiệm PCR do các trọng tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) phát triển. Xét nghiệm PCR tập kết vào phát hiện nguyên liệu di truyền bên trong virus. Tùy theo loại PCR có sẵn, nhân viên y tế có thể dùng tăm bông lấy đờm ở cổ họng, mẫu nước bọt, dịch ở đường hô hấp dưới hoặc thu mẫu phân.

Khi mẫu bệnh phẩm tới phòng thí nghiệm, các nhà nghiên cứu sẽ tách axit nucleic chứa hệ gene của virus. Sau đó, họ có thể cường điệu một số vùng trong hệ gene, sử dụng phản ứng tổng hợp chuỗi polymerase sao chép ngược. Kỹ thuật này giúp nhóm nghiên cứu thu được mẫu vật lớn để so sánh với nCoV.

SARS-CoV-2 có gần 30.000 nucleotide, chuỗi cơ bản cấu tạo nên ADN và ARN. Xét nghiệm PCR do Trường Y khoa thuộc Đại học Washington (UW Medicine) phát triển chỉ nhắm vào 100 nucleotide riêng biệt ở nCoV, theo tấn sĩ Alex Greninger, trợ lý giáo sư ở Khoa y khoa thí nghiệm kiêm trợ lý giám đốc Phòng thí điểm Vi trùng học Lâm sàng.

100 nucleotide này bao gồm hai gene trong hệ gene của nCoV. Một mẫu bệnh phẩm được xác định là dương tính nếu xét nghiệm tìm ra cả hai gene, chưa thể kết luận nếu chỉ tìm thấy một gene và âm tính nếu không phát hiện gene nào. Các xét nghiệm ở UW Medicine cho kết quả chẳng thể kết luận hoặc dương tính đều được gửi tới Phòng thể nghiệm Y tế Công cộng Washington và CDC để rà soát kỹ hơn.

trái lại, xét nghiệm huyết thanh tụ tập vào những kháng thể chuyên biệt mà cơ thể sinh ra để chống lại virus. Nếu tìm thấy kháng thể, xét nghiệm sẽ cho kết quả dương tính, Adalja giảng giải. Singapore đã phát triển một xét nghiệm kháng thể cho Covid-19 và Trung Quốc cũng cấp phép cho một số xét nghiệm loại này.

Xét nghiệm huyết thanh có lợi do có thể phát hiện kháng thể ngay cả khi bệnh nhân đã bình phục trong khi xét nghiệm PCR chỉ có thể tìm thấy virus nếu người bệnh đang ốm. Tuy nhiên, cả hai hình thức xét nghiệm đều có thể bỏ sót ca nhiễm nếu mẫu bệnh phẩm được lấy quá sớm, nồng độ virus thấp hoặc thân bệnh nhân chưa sản sinh kháng thể chống lại virus. Đối với xét nghiệm huyết thanh, thời kì để thân sinh ra kháng thể kéo dài khoảng một tuần, theo Adalja.

An Khang (Theo Live Science )